LNG zmieni naszÄ… EuropÄ™
Polska ma coraz większe szanse, by stać się gazowym centrum Europy Środkowo-Wschodniej. Nabierające tempa prace nad planowanymi połączeniami gazowymi z Czechami, Słowacją i Litwą, a także finiszująca budowa terminalu LNG w Świnoujściu, stworzą nową energetyczną mapę Starego Kontynentu. Polska będzie jej mocnym punktem
Gazowy ukÅ‚ad w naszej części Europy zmieni siÄ™ dziÄ™ki gazowi pÅ‚ynnemu LNG, który przypÅ‚ynie do terminalu w ÅšwinoujÅ›ciu. LNG, czyli Liquefied Natural Gas, to gaz ziemny w postaci ciekÅ‚ej o temperaturze poniżej minus 160 °C. Zajmuje o 600 razy mniej miejsca niż gaz lotny, można go wiÄ™c transportować drogÄ… morskÄ… z dowolnego miejsca na Å›wiecie, od Kataru po AlgieriÄ™, AustraliÄ™, Stany Zjednoczone czy NigeriÄ™. Po regazyfikacji, czyli sprowadzeniu LNG do postaci lotnej, jest peÅ‚nowartoÅ›ciowym gazem naturalnym, nawet o nieco lepszych parametrach, bo pozbawionym wilgoci, czyli de facto antykorozyjnym. Jako LNG, czyli w formie ciekÅ‚ej, nadaje siÄ™ też znakomicie na paliwo do statków i samochodów.
Ekologicznie o wiele bardziej atrakcyjny niż ropa czy wÄ™giel, staje siÄ™ jednym z bardziej uprzywilejowanych paliw Unii Europejskiej. Bruksela go wspiera, bo nie tylko pozwala zdywersyfikować dostawy gazu dla Europy, ale również zrealizować jej wyÅ›rubowane normy ochrony Å›rodowiska.
Coraz mocniejsi
LNG to dla UE jeden z ważniejszych elementów jej najnowszej strategii energetycznej. Unia energetyczna, którÄ… Rada UE przyjęła w marcu, powstaÅ‚a w odpowiedzi na konflikt rosyjsko-ukraiÅ„ski i zwiÄ…zane z nim niepokoje na rynku gazu. Po przeglÄ…dzie kontraktów, umów i porozumieÅ„, jakie paÅ„stwa europejskie zawarÅ‚y z najwiÄ™kszymi dostawcami gazu, okazaÅ‚o siÄ™, że aż sześć krajów czÅ‚onkowskich jest uzależnionych w stu procentach od jednego dostawcy, a w wielu z nich jego pozycja jest tak silna, że może dowolnie ustalać ceny. Cierpi na tym zarówno bezpieczeÅ„stwo, jak i konkurencja. Jednym ze sposobów rozwiÄ…zania tego problemu ma być LNG. Unia chce utworzyć w Europie PóÅ‚nocnej oraz Åšrodkowo-Wschodniej centra obrotu LNG, umożliwić jego magazynowanie, a caÅ‚y ten system spiąć rozlegÅ‚Ä… sieciÄ… dystrybucji.
Polska ma coraz wiÄ™cej atutów, by zająć w tym ukÅ‚adzie pozycjÄ™ rozgrywajÄ…cego. Terminal LNG, który powstaje w ÅšwinoujÅ›ciu, to najwiÄ™ksza tego typu inwestycja w Europie Åšrodkowo-Wschodniej i w basenie Morza BaÅ‚tyckiego. Jego możliwoÅ›ci regazyfikacyjne wyniosÄ… 5 mld m3, a jeżeli zostanie wybudowany kolejny, trzeci zbiornik, aż 7,5 mld m3 gazu (to ok. poÅ‚owa zapotrzebowania na gaz Polski). Tak dużego terminalu nie majÄ… ani Skandynawowie (instalacja regazyfikacyjna w szwedzkim Nynashamn może przerobić 0,5 mld m3 gazu rocznie, planowany gazoport w Rostocku – 2,5 mld m3, Finlandia chce budować maÅ‚e, lokalne terminale), ani Litwini. Ich pÅ‚ywajÄ…cy terminal w KÅ‚ajpedzie typu FSRU (Floating Storage and Regasification Unit) to de facto statek magazynujÄ…cy surowiec z maÅ‚Ä… stacjÄ… regazyfikacyjnÄ…, nieporównywalny ze ÅšwinoujÅ›ciem zarówno pod wzglÄ™dem strategicznym i ekonomicznym, jak i technologicznym.
Nowoczesne Świnoujście
Polski terminal to Å›wiatowa ekstraklasa, z najdÅ‚uższym w Europie falochronem, nowoczesnym systemem odbioru LNG, ze zbiornikami full-containment (zbiornik w zbiorniku) o najwyższych certyfikatach bezpieczeÅ„stwa, sprawdzonych w wielkich terminalach w Barcelonie (Hiszpania), Zeebrugge (Belgia) czy w Bostonie (USA). Sieć rurociÄ…gów na terenie samego terminalu to aż 57 km, a dÅ‚ugość kabli elektrycznych – 470 km. Do terminalu bÄ™dÄ… przybijaÅ‚y najnowoczeÅ›niejsze na Å›wiecie metanowce
– Q-fleksy o dÅ‚ugoÅ›ci 315 m (niewiele mniejszej niż wieża Eiffla) i szerokoÅ›ci 50 m. Å»eby przyjąć te potężne statki, trzeba byÅ‚o pogÅ‚Ä™bić ich tor podejÅ›ciowy do 14,5 m.
Realizacja tej wielkiej inwestycji byÅ‚aby trudna bez mocnego wsparcia Unii Europejskiej. Bruksela dorzuciÅ‚a do terminalu sporo pieniÄ™dzy. Nic dziwnego – ÅšwinoujÅ›cie to idealny przykÅ‚ad jej priorytetów energetycznych. Unia – która zasila budowÄ™ bezzwrotnymi dotacjami siÄ™gajÄ…cymi aż 35 proc. kosztów projektu, jest drugim najwiÄ™kszym inwestorem. Pierwszy to Gaz System. Inwestycja w ÅšwinoujÅ›ciu Å›ciÅ›le trzyma siÄ™ ustalonych na wstÄ™pie parametrów finansowych. OdstÄ™pstwa, w porównaniu ze Å›wiatowÄ… Å›redniÄ…, sÄ… niewielkie. WedÅ‚ug firmy doradczej EY, statystyczny projekt inwestycyjny w branży naftowo–gazowej jest droższy od planu o 59 proc., a aż 64 proc. wielkich przedsiÄ™wzięć z tego sektora zostaÅ‚o niedoszacowanych.
Rozległa sieć
Unia doÅ‚ożyÅ‚a siÄ™ do polskiego terminalu, bo jego znaczenie wykracza daleko poza granice naszego paÅ„stwa. Terminal zwiÄ™kszy bezpieczeÅ„stwo energetyczne Polski, a także paÅ„stw baÅ‚tyckich, naszych sÄ…siadów i dużej części Europy. Inwestycja w ÅšwinoujÅ›ciu to newralgiczny punkt korytarza PóÅ‚noc-PoÅ‚udnie, który ma poÅ‚Ä…czyć polski terminal LNG z jego odpowiednikiem na wyspie Krk na Adriatyku. Oba terminale zepnie sieć rurociÄ…gów, które albo już powstajÄ…, albo sÄ… planowane. W listopadzie zakoÅ„czyÅ‚a siÄ™ budowa 168-kilometrowego odcinka gazociÄ…gu Gustorzyn-Odolanów, który jest kluczowym skÅ‚adnikiem gazowego korytarza. Kolejne elementy gazowej ukÅ‚adanki już siÄ™ tworzÄ…: ruszajÄ… prace projektowe dla poÅ‚Ä…czenia Polska – Czechy pomiÄ™dzy LibhošÅ¥ – HaÅ¥ – KÄ™dzierzyn, a także Polska – SÅ‚owacja. TrwajÄ… przygotowania do budowy 534-kilometrowego poÅ‚Ä…czenia z LitwÄ… (okoÅ‚o 357 km bÄ™dzie przebiegać na terytorium Polski). Koszt polsko-litewskiego projektu to 558 mln euro, z czego w Polsce trzeba bÄ™dzie wydać 422 mln euro, a na Litwie 136 mln euro.
Polska już teraz przeżywa gazowÄ… ofensywÄ™ inwestycyjnÄ…: Gaz-System w ciÄ…gu ostatnich piÄ™ciu lat wydaÅ‚ 4,5 mld zÅ‚; a na kolejne cztery lata przewiduje realizacjÄ™ projektów o wartoÅ›ci ok. 7 mld zÅ‚. SpóÅ‚ka planuje wybudować ok. 2000 km nowych gazociÄ…gów w zachodniej, poÅ‚udniowej i wschodniej części Polski. Pozwoli to zintegrować naszÄ… sieć z systemem zachodnim, wykorzystać potencjaÅ‚ terminalu LNG w ÅšwinoujÅ›ciu, wesprzeć systemy gazowe PaÅ„stw BaÅ‚tyckich.
Polska zaczyna aktywna grÄ™ na europejskim rynku gazu.
MateriaÅ‚ powstaÅ‚ we wspóÅ‚pracy z Polskim LNG
