Archiwum

13 grudnia – znamię pokolenia

Kończy się rok 2015. Także w sposób symboliczny kończy się pewna epoka historii Polski, III RP. Nie żyją główni architekci podtrzymywania komunizmu w kraju – gen. Wojciech Jaruzelski i zmarły kilka miesięcy temu gen. Czesław Kiszczak. Po raz pierwszy od 1989 r. miłośnicy PRL nie mają swej reprezentacji w parlamencie, a większość Polaków świadomych swych obywatelskich powinności zawierzyła obozowi patriotycznemu, który od wielu lat odwoływał się do wartości sięgających fundamentu naszej tożsamości. Wszystko to stało się tuż przed 1050. rocznicą chrztu św. Mieszka I i ówczesnej Polski. Opatrzność czuwa, byśmy nie mogli zignorować narzucającej się symboliki, byśmy rozpoznali narzucające się znaki czasu.

Siła wiary towarzyszyła Polakom od pokoleń, a wspierała nas, gdy byliśmy szczególnie dotknięci w historii przez niesprawiedliwość i podstęp naszych wrogów. Tak było w obozach koncentracyjnych, jak pisała o tym swego czasu prof. Anna Pawełczyńska, tak było w łagrach, o czym przekonują autorzy wspomnień i relacji, jak choćby ks. Tadeusz Fedorowicz. Podobnie było w celach więziennych w powojennej Polsce, do których komuniści wpędzili w sumie do 250 tys. żołnierzy i działaczy niepodległościowych, księży, członków katolickich stowarzyszeń i młodzieżowych organizacji pamiętających o etosie Szarych Szeregów.

Właśnie ukazała się na rynku księgarskim kolejna praca prof. Wojciecha Polaka (tym razem napisana wspólnie z Sylwią Galij-Skarbińską) na temat postaw internowanych działaczy „Solidarności” w Potulicach w latach 1981–1982. Potulice – wieś leżąca nieopodal Nakła, licząca niespełna 1,5 tys. mieszkańców ma długą historię wpisaną w dzieje dworu i rodu Potulickich, ale także polskiej martyrologii, od czasów założonego tam przez Niemców obozu dla wypędzanych Polaków, w lutym 1941 r. „Nigdy przed mocą nie ugniemy szyi” to tytuł książki, w której autorzy opisują m.in. życie religijne internowanych. Od początku, od 14 grudnia 1981 r., domagali się oni kontaktu z kapłanem, udziału we mszy św. Bój z naczelnikiem obozu, podobnie jak w innych internatach, nie był łatwy. Wobec stałego odrzucania ich żądań 2 stycznia 1982 r. grupa internowanych urządziła akcję protestacyjną polegającą na dziesięciominutowym uderzaniu różnymi przedmiotami w metalowe drzwi. Naczelnik uległ pod presją internowanych. Pamięć o „łomocie” pozwalała przetrzymywanym jeszcze co najmniej raz użyć presji, tym razem w celu wymuszenia na naczelniku, by przełączył radiowęzeł w niedzielę na radiową transmisję mszy św. Co tydzień zatem ks. Józef Kutermak przybywał do Potulic, by odprawiać msze św. i spowiadać poszukujących pojednania z Bogiem, a internowani działacze „Solidarności” wzmocnieni modlitwą coraz silniejszym głosem śpiewali z wiarą hymn „Boże, coś Polskę” z zakończeniem refrenu: „Ojczyznę wolną racz nam wrócić, Panie”. Stan wojenny zniszczył nie tylko dzieło „Solidarności”, marzenia milionów Polaków o tym, że można zmienić zakłamaną i ordynarną rzeczywistość polityczno-ustrojową, lecz także na stałe – mimo swego krótkiego trwania – wpisał się w biografie całego pokolenia Polaków, mojego pokolenia. To my dziś powinniśmy nieustannie dawać świadectwo i przypominać, szczególnie młodym, gdzie były prawda i miłość do ojczyzny, a gdzie zdrada i zagubienie wartości.

Byliśmy w PRL mocni tą mocą wiary, o którą modlił się – mówiąc do nas i za nas – Jan Paweł II. Jak się okazało, po 26 latach III RP nadal jesteśmy mocni naszą wiarą. Ci, którzy wbrew naturalnym wartościom podtrzymywali nieprawdziwy wizerunek PRL, odeszli, również z sal parlamentu wolnej Polski. I oby tak nam zostało!

Jan Żaryn