пї Aktualne wydanie nr 1-2/2023
Autorzy 2023 - promocja!

Aktualne wydanie

Wydanie nr 1-2/2024 (128-129)

Głos naczelnego

3
Historia niezbędna Jan Żaryn

Co było

6
Co było Piotr Mazurek

Temat miesiąca

8
Zapomniana wojna 1654–1655 i „rzeź Trubeckiego” Henryk Litwin
10
Misja arcybiskupa Felińskiego Piotr Świątecki
13
Męczeństwo biskupa Antoniego Baraniaka SDB Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
16
Biskupi na wygnaniu Andrzej Grajewski

Felietony

7
Dla głuchoniemych i ociemniałych Grzegorz Górny
19
Silva Rerum Andrzej Skwarczyński
65
Rok 1969 – następstwo po de Gaulle’u Paweł Skibiński
75
Przygoda w muzeum Gabriela Sierocińska-Dec
75
Transnaród Antoni Dudek
75
Bucza i Kfar Aza Ryszard Czarnecki
80
Przełomowe posiedzenie KKP w Szczecinie Artur Kubaj

Wehikuł czasu

20
Styczeń, luty Michał Komuda

Skarby AGAD

24
Pieczęć wielka litewska Jana III Sobieskiego Jacek Krochmal

AAN

26
Siła etosu Powstańców Styczniowych Rafał Kierzkowski

Dawno temu

28
Społeczeństwo państwa Piastów – historia zapisana w DNA Naukowcy Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu
32
Bitwa pod Cedynią Marek Barański

Dusza kontusza

34
Kobieta wielu talentów Henryk Litwin

Zdarzyło się

37
Od Bogdanowicza do „Uskoka” Jarosław Wróblewski
40
Robotnica Boża – siostra Aniela Róża Godecka Karolina Agata Bielawska
43
Narodowcy na północnym Mazowszu Robert Radzik
45
Żydzi w ruchu komunistycznym Przemysław Waingertner
48
Od wzorcowej bacówki do kultowego schroniska Michał Komuda
51
„Vigil” z Referatu 998 Mariusz Olczak
54
Lizboński łącznik Paweł Skubisz, IPN w Warszawie

Ziemiaństwo

56
Bracia Bohusz-Siestrzeńcewiczowie z Niemenczynka Jarosław Kossakowski

IDMN

59
(Nie)znany Kurp – ks. Stanisław Tworkowski Wojciech Bielski

Prasport

62
„Piłat” Grzegorz Majchrzak

Pełna kultura

66
Stanisława Pomian-Srzednickiego zręby polskiego sądownictwa Magdalena Merta
69
Kozacki doktorat Artur Kolęda
72
Aleja Wolności: od Zamku Królewskiego do Muzeum Historii Polski Jerzy Miziołek
76
W kręgu Klio Rafał Łatka
78
Rozmowa z Jarosławem Wróblewskim Rafał Łatka

Diabeł nie mógł

82
Dziwne losy polskiej Jane Austen Joanna Puchalska

Szlachetne zdrowie

84
Z sercem do serca Krzysztof Żaryn

Czym strzelać

86
Czołg T-26, czyli podpora Armii Czerwonej Kacper Grochocki

NAC prezentuje

87
Holzgas Łukasz Karolewski

Z fototeki IPN

90
Furażerka honveda Mariusz Kwietniewski

Ze zbiorów MPW

91
„Podróż bohaterek. Powstanie kobiet” Katarzyna Utracka
okładka
 
 

Historia niezbędna

Wchodzimy wraz z 2024 r. w nowe rocznice. Z tych bardziej okrągłych czeka nas 100-lecie śmierci ks. Kazimierza Lutosławskiego (ur. 5 stycznia 1924 r.), harcerza, wychowawcy, posła obozu narodowego, kapelana w wojnie 1920 r., a także 100-lecie reformy walutowej i powstania Banku Polskiego, dzieła dokonanego własnymi rękami, dzięki wiedzy i odwadze Władysława Grabskiego, w końcu 100-lecie otrzymania przez Władysława St. Reymonta Literackiej Nagrody Nobla za wybitne dzieło pt. „Chłopi”, które ostatnio cieszy się szczególnym uznaniem z racji filmowej jego wersji (inna rzecz, czy wersji bliskiej oryginałowi!). Tych znaczących rocznic jest oczywiście w nadchodzącym roku znacznie więcej, m.in. 160. rocznica urodzin Romana Dmowskiego (9 sierpnia) czy też 80. rocznica wybuchu powstania warszawskiego. W przypadku rocznicy urodzin jednego z ojców niepodległości czekam usilnie na ten moment, by dyrekcja choć jednej szkoły publicznej w Polsce odważyła się nadać swej placówce imię Romana Dmowskiego! Jest okazja. Ponad 1000-letnia historia Polski i Polaków pozwala nam sięgać w głąb naszych dziejów bez końca w poszukiwaniu rocznic, znaczących postaci i wydarzeń. Zachęcam! Czy będzie łatwiej to czynić w nadchodzącym roku? Obawiam się, że NIE.

Obecny numer „wSieci Historii” (a jest ich blisko 130) jest bowiem jednocześnie ostatnim – wydawca podjął decyzję o zawieszeniu naszego wspólnego miesięcznika (ostatnio dwumiesięcznika). Wypada więc się pożegnać, mówiąc: do zobaczenia! Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do tak długiego trwania naszych pism („Na Poważnie”, następnie „wSieci Historii”), a zatem wydawcy i – szczególnie stałym – autorom. Stworzyliśmy wspólnie silną intelektualnie grupę polskiej elity. Dziękujemy także instytucjom, które przekazywały nam swoje artykuły, wzbogacając łamy pisma, a jednocześnie zachęcając czytelników do przejścia na drugą stronę progów: muzeów, instytutów i archiwów. Dziękujemy czytelnikom, że chcieli być z nami i dzięki poznaniu historii Polski bardziej mogli ją pokochać.

„wSieci Historii” przechodzi zatem do historii, stając się jej częścią. Można będzie pisać o nas i naszych autorach oraz wydawcach kolejne prace, np. licencjackie i magisterskie. Młodzi naukowcy będą mogli odkryć nie tylko nasz wspólny dorobek, lecz także powiedzieć więcej o nas samych – o redakcji tego pisma. Podpowiadam pytania badawcze: czym się kierowaliśmy? Jaki był program naszego pisma? Po co było i dla kogo wydawane? Kto był naszym czytelnikiem? Czy zmieniliśmy choć na jotę świat bliższy i dalszy? Czy byliśmy zatem niezbędni?

Nie wiem, jakie będą odpowiedzi na te pytania, ale wiem na pewno, że historia jest nam niezbędna. Dzięki rozpoznanym korzeniom czujemy się bezpieczniejsi, jak listki z dębu z „Dewajtis” Marii Rodziewiczówny. Czasem może jednak ktoś przyjść z siekierą, jak w owej powieści, i próbować ściąć gałęzie, by całe drzewo obumarło. Warto dostrzec obcego nieprzyjaciela, który czasem może mieć twarz pozornie podobną do naszych twarzy, a nawet posługiwać się tą samą mową. I siekiera może być szczelnie ukryta lub upodobnić się do nowoczesnego narzędzia pokoju.

Jan Żaryn, redaktor naczelny

 

Biskupi na wygnaniu

21.12.2023

Wygnanie przez władze biskupów z Katowic i zastąpienie ich wikariuszami kapitulnymi było próbą zastosowania w polskich warunkach sowieckiego modelu kontroli nad Kościołem od wewnątrz – pisze Andrzej Grajewski.

Czytaj więcej

Od Bogdanowicza do „Uskoka”

21.12.2023

Powstańców styczniowych i powstańców podziemia antykomunistycznego złączyła wspólna historia. Jarosław Wróblewski opisuje historie dwóch bohaterów, których złączyły wspólne wartości, choć żyli w innych czasach.

Czytaj więcej

Społeczeństwo państwa Piastów – historia zapisana w DNA

21.12.2023

Nowoczesne narzędzia biologii molekularnej pozwalają wreszcie uporządkować wiedzę o pochodzeniu ludów zamieszkujących tereny dzisiejszej Polski w czasach pierwszych Piastów – piszą w pracy zbiorowej autorzy reprezentujący Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu.

Czytaj więcej
 

Zaloguj siД, by uzyskaД dostДp do unikatowych treЕci oraz cotygodniowego newslettera z informacjami na temat najnowszego wydania

Zarejestruj siД | ZapomniaЕem hasЕa