Skandali drogowych ciąg dalszy
We wtorek 14 stycznia Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych (GDDKiA) poinformowała, że w związku opóźnieniami w realizacji inwestycji wypowiada konsorcjum z udziałem Polimexu-Mostostalu umowy na budowę odcinków autostrad A-1 i A-4.
Ten pierwszy około 40 kilometrowy na autostradzie A-1 od Strykowa do Tuszyna miał być zbudowany za blisko 1,2 mld zł do połowy 2013 roku, później inwestycję przedłużono o kolejne 10 miesięcy ale teraz okazuje się, że jest zaawansowany tylko w 10%.
Ten drugi 41 kilometrowy wartości 2,1 mld zł na autostradzie A-4 pomiędzy Rzeszowem, a Jarosławiem miał być zrealizowany na Euro 2012 ale i tutaj się nie udało, a obecne zaawansowanie jest szacowane przez GDDKiA na 70%.
Wreszcie w połowie grudnia poprzedniego roku, GDDKiA wypowiedziała konsorcjum z udziałem Polimexu-Mostostalu kontrakt za 1,2 mld zł na budowę 15 kilometrowego odcinka drogi ekspresowej S69 Bielsko-Biała- Żywiec. Tutaj także opóźnienia były ogromne.
W ciągu zaledwie miesiąca spółka straciła więc kontrakty na sumę około 4,5 mld zł i mimo tego, że od paru miesięcy przechodzi procesy restrukturyzacji finansowej i zatrudnieniowej (zwalnia około 1 tysiąca pracowników), to coraz częściej eksperci mówią o konieczności ogłoszenia jej upadłości.
2. Przypomnijmy tylko, że to co teraz dzieje się z Polimexem- Mostostalem, było już znacznie wcześniej udziałem innych dużych polskich firm budowlanych.
Spektakularna okazała się upadłość giełdowej firmy DSS realizującej tzw. odcinek C autostrady A-2 ze Strykowa do Warszawy. Pociągnęła ona za sobą dwie kopalnie surowców skalnych, które wcześniej nabyła od Skarbu Państwa ( Dolnośląską i Kielecką Kopalnie Surowców Skalnych).
Pozostawiła wielomilionowe zobowiązania i rozsierdzonych podwykonawców, którzy próbują dochodzić swoich należności w GDDKiA, bo u syndyka nie mają szans, ponieważ wartość majątku upadłej firmy, jest kilkakrotnie niższa od jej wszystkich zobowiązań.
3. Potem worek z upadłościami firm budowlanych rozwiązał się Z wnioskiem o upadłość układową zwróciła się do sądu firma POLDIM budująca autostradę A-4 (sąd jednak zdecydował się na upadłość likwidacyjną). Samym bankom była ona winna ponad 100 mln zł, mała również jeszcze nie oszacowane ostatecznie zobowiązania wobec aż 6 tysięcy firm z nią współpracujących w tym kilkuset podwykonawców przy realizacji tej inwestycji.
Na jesieni 2012 roku warszawską giełdą, wstrząsnęły wnioski o upadłość złożone przez dwie wielkie firmy giełdowe PBG i Hydrobudowa. Z podobnym wnioskiem zwróciła się także powiązana z nimi spółka Aprivia.
Wspomniane dwie firm giełdowe to potentaci na rynku budowlanym. W ostatnich latach uczestniczyły w realizacji większości inwestycji na Euro 2012 takich jak autostrady A-1, A-4, a także Stadionu Narodowego w Warszawie, stadionu PGE Arena Gdańsk i stadionu miejskiego w Poznaniu.
Sama spółka PBG miała zawarte kontrakty na inwestycje związane z Euro 2012, na kwotę około 5 mld zł netto, co pokazuje skalę potencjału wykonawczego tej firmy. Zatrudniała ona blisko 7 tysięcy pracowników.
Z obydwoma firmami były związane setki podwykonawców i upadłości generalnych wykonawców tych wielkich inwestycji, powodują trwającą do tej pory wśród nich, falę upadłości bądź likwidacji.
4. Mimo więc wydania przez Polskę w ciągu ostatnich 6 lat, ponad 100 mld zł na budowę dróg szybkiego ruchu i autostrad nie ma i długo jeszcze nie będzie pełnego ciągu autostradowego z Zachodu na Wschód (A-2, A-4) ani z Północy na Południe (A-1).
Ba na przykład w Hiszpanii podczas wielkiego programu budowy autostrad realizowanego przez ten kraj w dużej części za unijne pieniądze, powstał silny sektor budowlany z kilkoma dużymi firmami budowlanymi, które teraz wygrywają przetargi budowlane w całej Europie.
W Polsce wydaliśmy ogromne pieniądze, wybudowano za nie rozproszone odcinki dróg, a połowa sektora budowlanego, który uczestniczył w tych kontraktach już znalazła się w upadłości.
Zbigniew Kuźmiuk
