Jan Paweł II i Tajne Archiwum Watykańskie
Grzegorz Górny omawia, w jaki sposób Jan PaweÅ‚ II korzystaÅ‚ z Tajnego Archiwum WatykaÅ„skiego w celu ujawnienia prawd historycznych.
Papież z Polski – jako jedyny dysponent najcenniejszych zbiorów archiwalnych na Å›wiecie – korzystaÅ‚ z nich, by ujawniać prawdÄ™ o kontrowersyjnych wydarzeniach z historii KoÅ›cioÅ‚a. DziÄ™ki temu obalono wiele narosÅ‚ych później legend. Grzegorz Górny omawia na Å‚amach nowego wydania tygodnika „Sieci”, w jaki sposób Jan PaweÅ‚ II korzystaÅ‚ z Tajnego Archiwum WatykaÅ„skiego w celu ujawnienia prawd historycznych.
Publicysta tygodnika „Sieci” podkreÅ›la, że… pozostawiÅ‚ on po sobie tak bogatÄ… spuÅ›ciznÄ™ duchowÄ… i intelektualnÄ…, że katolicy na caÅ‚ym Å›wiecie bÄ™dÄ… mogli siÄ™ odwoÅ‚ywać do niej jeszcze przez wiele lat. Jednym z centralnych zagadnieÅ„, które go nurtowaÅ‚y, byÅ‚a zgodność wiary z rozumem, niesprzeczność religii z naukÄ…, pojednanie teologii z filozofiÄ….
Górny wskazuje, iż… Jan PaweÅ‚ II chciaÅ‚ rozprawić siÄ™ z kulturowym mitem, jakoby wiara katolicka byÅ‚a nie do pogodzenia ze wspóÅ‚czesnÄ… naukÄ… i wolnoÅ›ciÄ… badaÅ„. Autor opisuje, że Jan PaweÅ‚ II powtarzaÅ‚ za Leonem XIII: „Pierwsze prawo historii: nie waż siÄ™ mówić nic faÅ‚szywego i nie waż siÄ™ milczeć na temat prawdy”. Ta maksyma wydawaÅ‚a siÄ™ przyÅ›wiecać Janowi PawÅ‚owi II, gdy 3 lipca 1982 r. powoÅ‚aÅ‚ do życia specjalnÄ… komisjÄ™ naukowÄ…, zÅ‚ożonÄ… zarówno z badaczy duchownych, jak i Å›wieckich, która dostaÅ‚a wglÄ…d we wszystkie dokumenty na temat procesu Galileusza, znajdujÄ…ce siÄ™ w TAW.
Autor artykuÅ‚u wyjaÅ›nia ustalenia komisji: […] scena ze sÅ‚owami „A jednak siÄ™ krÄ™ci!” zostaÅ‚a wymyÅ›lona w roku 1757 (a wiÄ™c ponad sto lat po Å›mierci astronoma) w Londynie przez dziennikarza Giuseppe Barettiego. Wbrew obiegowym opiniom Galileusz zmarÅ‚ we wÅ‚asnym Å‚óżku, a nie na stosie. Nie przesiedziaÅ‚ też ani jednego dnia w wiÄ™zieniu. Nigdy nie byÅ‚ również torturowany. Górny zaznacza: papieska komisja pracowaÅ‚a przez 11 lat, by w koÅ„cu […] przedstawić swój koÅ„cowy raport. WynikaÅ‚o z niego, że proces Galileusza nie byÅ‚ sporem pomiÄ™dzy wiarÄ… a rozumem. W rzeczywistoÅ›ci istniaÅ‚y dwa spory. Pierwszy rozgrywaÅ‚ siÄ™ miÄ™dzy dwoma teoriami naukowymi: geocentrycznÄ… a heliocentrycznÄ…, zaÅ› ówczesny Å›wiat naukowy byÅ‚ w tej kwestii mocno podzielony. Drugi spór miaÅ‚ charakter teologiczny i dotyczyÅ‚ różnych sposobów odczytywania Biblii.
Autor dodaje, że zbadanie sprawy Galileusza przez Jana PawÅ‚a II… spowodowaÅ‚o, że wielu naukowców przeÅ‚amaÅ‚o swÄ… nieufność wobec religii i podjęło dialog z KoÅ›cioÅ‚em […]. Na wyjaÅ›nieniu sprawy Galileusza papieżowi zależaÅ‚o jeszcze z jednego powodu. PamiÄ™taÅ‚ on mianowicie o sÅ‚owach skierowanych do niego przez prymasa WyszyÅ„skiego po swym wyborze na Tron Piotrowy, że musi „wprowadzić KoÅ›cióÅ‚ w trzecie tysiÄ…clecie”. W ramach przygotowaÅ„ do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 Jan PaweÅ‚ II postanowiÅ‚ dokonać rachunku sumienia KoÅ›cioÅ‚a […]. Å»eby uznać bÅ‚Ä™dy ludzi KoÅ›cioÅ‚a z przeszÅ‚oÅ›ci, należaÅ‚o jednak najpierw rzetelnie przestudiować historiÄ™, by oddzielić prawdÄ™ od faÅ‚szu, a fakty od narosÅ‚ych później legend.
Górny omawia też drugÄ… z decyzji podjÄ™tÄ… przez Jana PawÅ‚a II w odniesieniu do TAW: w 1998 r. Jan PaweÅ‚ II podjÄ…Å‚ decyzjÄ™ o odtajnieniu wszystkich akt dotyczÄ…cych inkwizycji, jakie znajdujÄ… siÄ™ w TAW. Historycy uzyskali wtedy dostÄ™p do 4,5 tys. dokumentów. PowstaÅ‚a miÄ™dzynarodowa komisja badawcza. Owocem szeÅ›cioletniej pracy naukowców staÅ‚ siÄ™ 800-stronicowy tom zawierajÄ…cy wnioski 60 historyków z caÅ‚ego Å›wiata. RozmijajÄ… siÄ™ one caÅ‚kowicie z powszechnymi wyobrażeniami, jakie narosÅ‚y wokóÅ‚ tej owianej zÅ‚Ä… sÅ‚awÄ… instytucji. OkazaÅ‚o siÄ™, że na tle ówczeÅ›nie panujÄ…cych obyczajów sÄ…dowych inkwizycja byÅ‚a najbardziej obiektywnÄ… instytucjÄ… swej epoki. WprowadziÅ‚a do sÄ…downictwa wiele rozwiÄ…zaÅ„, które nieznane byÅ‚y w ówczesnej Europie.
WiÄ™cej w najnowszym numerze „Sieci”, w sprzedaży od 18 maja br., także w formie e-wydania na http://www.wsieciprawdy.pl/e-wydanie.html.
Zapraszamy też do subskrypcji tygodnika w Sieci PrzyjacióÅ‚ – www.siecprzyjaciol.pl i oglÄ…dania ciekawych audycji telewizji wPolsce.pl.
