Nanda Devi - tragiczna ekspedycja Polaków w Himalaje w 1939 roku
W najnowszym numerze miesięcznika „Sieci Historii” Anna T. Pietraszek pisze o pierwszej polskiej ekspedycji w Himalaje.
– Nikt z Polaków nie zdobywał wówczas najwyższych lodowcowych gór świata. Nikt nie produkował stosownego sprzętu wspinaczkowego, namiotów zdolnych przetrwać wichury i gwałtowne śnieżyce, odpowiednich ubiorów. Butle tlenowe były bardzo ciężkie i często się psuły. Przygotowania rozpoczęto w 1938 r. Koszty planowanej wyprawy były bardzo wysokie. Jedną trzecią pokrywał Klub Wysokogórski, organizator, jedną trzecią państwo, pozostałą część opłacali uczestnicy – pisze autorka.
Prekursorów polskiego himalaizmu było czterech: Adam Karpiński, Jakub Bujak, Janusz Klarner, Stefan Bernadzikiewicz.
– Wspinacze sami projektowali odzież i wyposażenie. Śpiwory miały być z łabędziego puchu, swetry – z angory. Karpiński wymyślił ubiory warstwowe, ze szlachetnych włókien, z jedwabiu i czystej wełny. Zaprojektował też prototyp namiotu wysokościowego, który jego żona wykonała na domowej maszynie do szycia. Skonstruowali pierwszy tzw. kominowy plecak – przedstawia przygotowania do wyprawy Pietraszek.
Autorka opisuje przebieg niezwykle trudnej ekspedycji polskich himalaistów, która miała tragiczny koniec: „18 lipca 1939 r. Karpiński i Bernadzikiewicz założyli obóz III, na 6 150 m n.p.m. Dzień później, wczesnym rankiem, podeszli tutaj Klarner i Bujak z tragarzami. Mieli wspomóc atak szczytowy kolegów. Zastali zwały wielkiej lawiny (lawinisko 250 m długości i 8 m grubości) i natychmiast rozpoczęli poszukiwania. Znaleźli jedynie buty i pokrywę kamery. Po trzech dniach przerwali poszukiwania. W domniemanym miejscu obozu postawili krzyż”.
Więcej o wyprawie na szczyt Nanda Devi, wojennych losach ocalałych himalaistów oraz ich tajemniczym zniknięciu, a także o odrodzeniu się legendy pierwszej polskiej wyprawy w Himalaje w najnowszym numerze miesięcznika „Sieci Historii”, w sprzedaży od 18 lipca.
