Pruszków
Obchody Dnia Pamięci Więźniów Obozu Dulag 121 i Niosących Im Pomoc 2021
2 i 3 października 2021 r., w dniu Narodowego Dnia PamiÄ™ci o LudnoÅ›ci Cywilnej PowstaÅ„czej Warszawy w Pruszkowie odbÄ™dÄ… siÄ™ uroczyste obchody Dnia PamiÄ™ci Więźniów Obozu Dulag 121 i NiosÄ…cych Im Pomoc organizowane przez Powiat Pruszkowski, Miasto Pruszków, Instytut PamiÄ™ci Narodowej, UrzÄ…d do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Muzeum Dulag 121.
Tegoroczne uroczystoÅ›ci rozpocznÄ… siÄ™ 2 października o godz. 12:00 na Cmentarzu Szpitalnym w Tworkach, gdzie zostanÄ… zÅ‚ożone kwiaty pod tablicÄ… upamiÄ™tniajÄ…cÄ… więźniów obozu przejÅ›ciowego Dulag 121, PowstaÅ„ców Warszawskich i ofiary cywilne. NastÄ™pnie, o godz. 13.00 rozpocznie siÄ™ ceremonia zÅ‚ożenia kwiatów pod tablicÄ… przy gÅ‚ównej bramie cmentarza Å»bikowskiego, która upamiÄ™tnia zmarÅ‚ych i polegÅ‚ych bezimiennych więźniów obozu przejÅ›ciowego Durchgangslager 121, pochowanych w zbiorowej mogile. Oficjalne uroczystoÅ›ci rozpocznÄ… siÄ™ o godz. 14:00 pod Pomnikiem „TÄ™dy przeszÅ‚a Warszawa” na terenie byÅ‚ego obozu Durchgangslager 121 w Pruszkowie, gdzie zostanie odprawiona polowa Msza ÅšwiÄ™ta. UroczystoÅ›ci zakoÅ„czÄ… siÄ™ koncertem pieÅ›ni patriotycznych w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego. W niedzielÄ™, 3 października o godz. 19:00 w żbikowskim koÅ›ciele Niepokalanego PoczÄ™cia NMP odbÄ™dzie siÄ™ „Koncert PieÅ›ni Powstania Warszawskiego” w wykonaniu zespoÅ‚u wokalno-aktorskiego „Sonanto” oraz pokaz filmu „Powstanie Warszawskie” w reż. Jana Komasa z 2014 r. Z uwagi na obecnÄ… sytuacjÄ™ zagrożenia epidemicznego, podobnie jak rok temu formuÅ‚a uroczystoÅ›ci Obchodów bÄ™dzie dostosowana do aktualnych warunków sanitarno-epidemiologicznych.
Organizatorzy Dnia PamiÄ™ci Więźniów Obozu Dulag 121 i NiosÄ…cych Im Pomoc pragnÄ… nie tylko oddać hoÅ‚d PowstaÅ„com, ale przede wszystkim upamiÄ™tnić Ludność CywilnÄ… Warszawy, która miÄ™dzy sierpniem a październikiem 1944 roku ginęła w masowych egzekucjach i bombardowaniach oraz przeżyÅ‚a dramat wypÄ™dzenia, a także tych, którzy czÄ™sto z narażeniem życia, nieÅ›li im bezinteresownie pomoc. MieszkaÅ„ców stolicy, których w czasie exodusu pozbawiono domów i dobytku, kierowano do obozów przejÅ›ciowych, skÄ…d wywiezieni zostali na roboty do Rzeszy, w gÅ‚Ä…b Generalnego Gubernatorstwa i do obozów koncentracyjnych i do Generalnego Gubernatorstwa na tuÅ‚aczkÄ™. Dla wiÄ™kszoÅ›ci z nich pierwszym etapem tuÅ‚aczki staÅ‚ siÄ™ Dulag 121 – obóz przejÅ›ciowy dla ludnoÅ›ci cywilnej utworzony w Pruszkowie 6 sierpnia 1944 roku. SzacujÄ™ siÄ™, że przez pruszkowski obóz przeszÅ‚o nawet 650 tysiÄ™cy osób. OkoÅ‚o 150 tysiÄ™cy osób trafiÅ‚o na przymusowe roboty na terenie III Rzeszy, a kolejne 350 tysiÄ™cy uznanych za niezdolnych do pracy, zostaÅ‚o skazanych na tuÅ‚aczkÄ™ po terenie Generalnego Gubernatorstwa, gdzie ich przetrwanie zależaÅ‚o od pomocy ze strony mieszkaÅ„ców miast i wsi. Z kolei, aż 70 tysiÄ™cy więźniów obozu przejÅ›ciowego w Pruszkowie zostaÅ‚o zesÅ‚anych do obozów koncentracyjnych zagÅ‚ady. W tym trudnym czasie z ofiarnÄ… pomocÄ… wypÄ™dzonym warszawiakom ruszyli mieszkaÅ„cy Pruszkowa i okolicznych miejscowoÅ›ci. TysiÄ…ce osób udzielaÅ‚o wówczas wsparcia więźniom, organizujÄ…c pomoc medycznÄ…, finansowÄ… i żywnoÅ›ciowÄ… na terenie obozu i poza jego murami. DziÄ™ki nim z obozu w Pruszkowie udaÅ‚o siÄ™ wyprowadzić – legalnie lub nielegalnie – okoÅ‚o 100 tysiÄ™cy osób.
Warto przypomnieć, że coroczne obchody Dnia PamiÄ™ci Więźniów Obozu Dulag 121 i NiosÄ…cych Im Pomoc sÄ… tradycjÄ… zapoczÄ…tkowanÄ… przez kolejarzy pracujÄ…cych na terenie ZakÅ‚adów Naprawczych Taboru Kolejowego. Od 1990 roku uroczystoÅ›ci odbywaÅ‚y siÄ™ przy pomniku „TÄ™dy przeszÅ‚a Warszawa”. Od czasu powstania placówki Muzeum Dulag 121 wspóÅ‚organizuje te uroczystoÅ›ci wspólnie z lokalnymi samorzÄ…dami.
Tegoroczne Obchody Dnia PamiÄ™ci Więźniów Obozu Dulag 121 i NiosÄ…cych Im Pomoc zostaÅ‚y objÄ™te „Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania NiepodlegÅ‚oÅ›ci”.
